‘Verleë wèèk hemme ve met 2–0 gewonne tegen die van Mieëve … deu hem ich nau kop in, sè!’ (Vorige week hebben we met 2-0 gewonnen tegen Meeuwen … dat doet mij plezier!)
‘Erges kop in hemme’ wil zeggen dat je genoegen schept in iets, dat iets je aanstaat, dat iets naar je zin is en dat je er plezier in hebt. Helemaal iets anders is: ‘De kop in zijn van iets’, want dat betekent dat je er bedroefd en triestig om bent, ja, zelfs kapot van bent. ‘Gistere hemme ve met 2-0 verlore tegen die van Mieëve … ich bin er nog de kop van in!’ (Gisteren hebben we met 2-0 verloren tegen die van Meeuwen … ik ben er nog kapot van!).
Als iemand je vraagt of je “op je hoofd gevallen bent”, dus ‘op oeëre kop gevallen zijt’, dan wil die weten of je “nog wel goed wijs bent”. Als je letterlijk op je hoofd valt, dan kan het zijn dat je ‘de kop in valt’ en dan ‘hadde de kop in’. De kans is groot dat je dan heel zwaar gewond bent, want dan is je hoofd kapot, letterlijk, en ‘de kop in hemme’ is daarom ook dikwijls synoniem van “aan een zware hoofdwonde gestorven zijn”. ‘Hè waas van ’n hieël hoeëg stèlling gevallen en hè haa de kop in! Niks mieë aan te doen!’ (Hij was van een heel hoge (bouw)stelling gevallen en hij was dood! Niets meer aan te doen!)
Eerste publicatie in Blikveld nr. 16 van 22 april 2022.
Louis Dingenen