‘As ge wa aër wèèrd, dan moede aane wiggel blijve, aaners wèèrde stijf!’ (Als je wat ouder wordt, dan moet je aan de gang blijven, anders word je stijf!)
‘Aane wiggel blijve’ is o.m. in het Peerder dialect een wat oudere uitdrukking voor “in beweging blijven, aan de gang blijven, bezig blijven, in de weer blijven”. Het is volgens gezondheidsspecialisten dé uitgesproken remedie tegen de “rust die roest”.
‘Wiggel’ betekent volgens het Limburgs Etymologisch Woordenboek “beweging, gang” en ‘wiggele’ betekent “heen en weer bewegen”. Als je een paal uit de grond moet trekken, dan probeer je eerst of je er een beetje mee kan ‘wiggele’ en als dat lukt, dan kan je hem stilaan losser proberen te krijgen. ‘Wiggele’ is afgeleid van “bewegen, wiegen” en een werkwoord op -elen wijst (meestal) op iets dat herhaaldelijk gebeurt. In het Vlaams Woordenboek vind je als bijkomende (figuurlijke) betekenis van ‘iemand aan de wiggel haaën’ dat je “iemand aan het lijntje houdt, met loze beloften paait’. Ik neem aan dat wij dat in het Peerder niet kennen … of wel? In het Engels kennen we het werkwoord “to wiggle” in de betekenis van “in beweging brengen, wiebelen” zoals wanneer de dokter zegt: “Please, wiggle your toes!” (Beweeg je tenen heen en weer / wiebel met je tenen a.u.b.).
Verwar overigens ‘wiggele’ ook niet met ‘wichele’, want dan ben je (met zogenaamde paranormale krachten) via een “wichelroede” in je handen aan het zoeken naar de aanwezigheid van water of metalen in de grond … “Wichelroedelopen” heet dat ook!
‘Wiggele’ doet ons (heel waarschijnlijk toch) ook denken aan “waggelen”, een AN-woord dat “wankelen” betekent en dat Van Dale omschrijft als “slingerend lopen”. Een gans waggelt en iemand die veel last heeft van pijn aan de heupen of rug, waggelt ook soms. Het lijkt dan wel of hij te veel alcohol op heeft, want zo iemand waggelt ook wel eens, vandaar dat bij een alcoholcontrole de test met het lopen over een rechte lijn soms afgenomen wordt.
Een absolute aanrader om dit stukje ‘wiggelend’ af te sluiten is eens te klikken op https://www.youtube.com/watch?v=hiP14ED28CA . Daar vind je de officiële videoclip uit 2014 van de Amerikaanse zanger Jason Derülo’s “Wiggle” met o.m. Snoop Dogg. Waarschuw alweer eerst je huisgenoten … zet de volumeknop ver open en sta recht. Als de zanger vraagt: “You know what to do with that big fat butt?” dan heb je zelfs geen vertaling of onderschriften nodig, want dan weet je dat het antwoord is: wiggle! Wedden dat je wil ‘meewiggele’, want … een mens moet toch ‘aane wiggel blijven, hè’, dat is gezond! En zoals ze zeggen: ‘Zoe lang as ge aane wiggel ko.nd blijven, zijde ’ne goeie!’
Meer ‘gewiggel’:
http://etymologiebank.ivdnt.org/trefwoord/wiggel
http://www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/wiggel
https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/hoe-soepel-en-beweeglijk-blijven-bij-het-ouder-worden
https://www.youtube.com/watch?v=hiP14ED28CA
zeker niet klikken op deze link: https://www.youtube.com/watch?v=QEPekZlm4sw … 😊!!
Eerste publicatie in “Blikveld” nr. 51 van 24 december 2021.
Louis Dingenen