‘Ich ha ‘m nog mèr pas lieëre kènne en eus ma zee al: sleut dèè jo.ng mèr gaai, want dèè hèèt z’n oeëge nie in z’n male zitte!’ (Ik had hem nog maar pas leren kennen en ons ma zei al: draag maar zorg voor die jongen, want hij heeft zijn ogen niet in zijn zakken!)
Wie zijn ogen in zijn zakken heeft zitten, ziet natuurlijk niets en dus ook niet de meest voor de hand liggende dingen. Wie echter veel of alles ziet of gezien heeft, is opmerkzaam en bij uitbreiding ook snugger en slim ‘zegge de minse toch’ (zegt men toch). We zeggen dan (o.m.) in het Peerder dialect ‘dat ‘r z’n oeëge nie in zijn maal/male hèèt zitte’.
‘Maal’ is dialect voor zak, broekzak, jaszak … en ‘gaaisleun’ (gadeslaan) uit de voorbeeldzin betekent zoveel als “zorg dragen voor, verzorgen …”
En zo zorgt ma er mee voor dat ze straks een voorbeeldige schoonzoon krijgt!
Meer ‘ogen’:
https://www.ensie.nl/spreekwoord/zijn-ogen-in-zijn-zak-of-gat-hebben
Eerste publicatie in Blikveld nr. 43 van 27 oktober 2023.
Louis Dingenen