‘M’n huwelijk is e sprookske, jo.ng … mè ich bin getraud met de heks! ’t Is een echte kernalie!’ (Mijn huwelijk is een sprookje, jongen, maar ik ben getrouwd met de heks! ’t Is een echte feeks!)
Met ‘kernalie’ bedoelt men o.m. in het Peerder dialect een “gemeen wijf, een feeks, een slecht wijf” en bij uitbreiding “gespuis”, zo lezen we bij Etymologiebank. Er bestaan overigens nogal wat varianten van ‘kernalie’: ‘kenalie, kernoelie, kenai, kanalje, kenaaildje’ enz …
‘Kernalie’ is afgeleid van het Franse zelfstandig naamwoord “canaille” dat wij volgens Van Dale ook in het Algemeen Nederlands gebruiken voor “gespuis, gepeupel, ordinair volk, plebs, geboefte, gemeen volk”. “Canaille” stamt op zijn beurt van het Italiaanse “canaglia” (laag volk) en dat gaat terug op het Latijnse woord voor hond, nl. “canis” dat al in de middeleeuwen gebruikt werd voor “het hondenvolk, hondengebroed”, een bijzonder zwaar scheldwoord om iemand of een volk als het laagste van het laagste te kwalificeren. Een vrouw een ‘kernalie’ noemen, is dus een bijzonder zware belediging.
De bekende Franse chansonszanger Charles Aznavour (1924-2018) heeft ooit een prachtige taalkronkel uitgehaald met het woord “canaille”. In zijn liefdesliedje (met knipoog) “For me, formidable” zingt hij zowel in het Frans als in het Engels waarbij hij telkens een bruggetje van de ene naar de andere taal maakt door middel van woorden die in beide talen op elkaar gelijken … als je ze hoort. Een voorbeeld: het Engelse “for me, for me …” leidt naar het Franse “formidable” … Op het einde vraagt hij zich af waarom hij van haar houdt en zegt hij: “jij die mij en alles uitlacht … avec ton air canaille, canaille, canaille … how can I love you?” “Canaille – can I” … een schitterende vondst …en klik zeker eens op de link om het liedje te horen: https://www.youtube.com/watch?v=uL7A94t3lsQ. Via de link onder dit stukje vind je e overigens de hele liedjestekst.
In het Nederlands kennen we nog een woord dat in dezelfde sfeer ligt als ‘kernalie’, nl. “kenau” waarmee een “manwijf, bazige vrouw” wordt aangeduid. De erg negatieve bijbetekenis van ‘kernalie’ en “canaille” ontbreekt wel. “Kenau” Simonsdochter Hasselaar was de vrouw die in 1572-1573 in Haarlem tegen de Spanjaarden vocht “moedig als een man”, vandaar werd “kenau” eerst een erenaam en is het woord nu eerder een scheldwoord dan een eretitel.
Meer ‘kernalie’:
https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/canaille#.YX2v7J5ByUk https://etymologiebank.nl/trefwoord/canaille
https://www.youtube.com/watch?v=uL7A94t3lsQ https://www.songteksten.nl/songteksten/363943/charles-aznavour/for-me-formidable.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Aznavour
Eerste publicatie in Blikveld nr. 19 van 13 mei 2022.
Louis Dingenen