We moesten ons een beetje ‘opklieë’ (opkleden, mooi kleden) want er zouden schoolfoto’s gemaakt worden, weet je nog? Wit hemdje met krullende kraag, de ‘sonnigse’ (beste) korte broek met ‘hellepkes’ (bretellen), kousen tot bijna ‘ane knije’ (aan de knieën), de ‘sonnigse schoen’ (beste schoenen) die speciaal ‘geblo.nke woorte’ ( met schoensmeer opwrijven tot ze blinken = geblonken werden), de haren werden ‘gesneeë’ (geknipt) … door vader zelf, ‘haaën en knije’ (handen en knieën) werden degelijk gewassen (lees: geschrobd) en ons gezicht werd extra met zeep ingewreven, gewassen, afgespoeld en afgedroogd. ‘Zoeë, nau zijde vèèrig veer de foto!’ (Zo nu ben je klaar voor de foto). En dan volgden de belangrijkste instructies: ‘Stèld o.ch nie aan … en haad die lèrrep tau!’ (Gedraag je … en hou je mond toe!)
Die ‘lèrrep’, die mond, die hing blijkbaar altijd open, zo heb ik heel lang moeten horen … Maar ik had goed geluisterd en gehoorzaamd! Toen de bewuste foto meekwam met andere schoolpapieren, stond ik er mooi op … met mijn ‘lèrrep’ zo hard dicht … dat het leek alsof ik met alle macht mijn lippen opeen geperst had … en het was dus weer niet goed! De enige jeugdfoto die ik heb … met mijn ‘lèrrep tau’ … en nog niet goed!
‘Lèrp, lèrrep’ is een erg oud Peerder dialectwoord dat blijkbaar vroeger gebruikt werd voor “zweep” en “tong”. Het zou verwant zijn met ‘lurp’ en ‘lèrf”, nog woorden voor tong en volgens het dialectwoordenboek van Weijnen, betekent ‘lèrp’ in het Zwitsers ook “hangende onderlip”. Vergezocht, het is mogelijk, maar van lip naar mond is toch maar een kleine stap, niet?
Vandaag hoor je in het Peerder nog uitspraken als: ‘Dan zal ich mè neu de winkel geun, aners hadde wieër ‘n lang lip!’ (Dan zal ik maar naar de winkel gaan, ander heb je weer een lange lip!) en ‘Hèè leet z’n lip rap hange, hèè hèèt weinig goesting!’ (Hij laat de lip snel hangen, hij heeft weinig zin). Ooit heb ik iemand horen zeggen: ‘Pas op dagge nie op oeër lip trèèd!’ (Let op dat je niet op je lip trapt!) om aan te geven dat iemand zo hard baalde dat hij de lip tot bijna op de grond liet hangen, figuurlijk dan!
Als je ‘iemet op z’n lip wilt hauwe’ dan bedoel je dat je iemand op zijn gezicht wil slaan … niet doen, maar het doet mij wel denken aan een uitstap met de kinderen in de auto, richting Knokke. Een van de kleintjes vroeg waar we waren: ‘In Knokke, inne Lippenslaan’ … en hilariteit op de achterbank, want natuurlijk hadden ze gehoord “op de lippen slaan!”
Meer ‘lerp’:
https://etymologiebank.nl/trefwoord/lerp;
https://etymologiebank.nl/trefwoord/lerf;
A.A. Weijnen, Etymologisch dialectwoordenboek, 2003
Eerste publicatie in “Blikveld” nr. 7 van 16 februari 2024.
Louis Dingenen